روستاها، محور توسعه گردشگری در طارم
به گزارش وبلاگ بهسایا، طارم از شهرستان های استان زنجان است که جاذبه های گردشگری بسیای را در دل خود جا داده و قابلیت توسعه انواع گردشگری از جمله گردشگری مذهبی، روستایی، طبیعت گردی و مانند آن را دارد.
میراث آریا: بسیاری از کشورها صنعت جهانگردی پویا را منبع اصلی کسب درآمد، اشتغال زایی، رشد بخش خصوصی و همچنین توسعه زیرساخت ها می دانند. جهانگردی امروزه به قدری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاددانان آن را صادرات نامرئی نیز می نامند. یکی از انواع جهانگردی که روز به روز طرفداران بیشتری پیدا می کند، جهانگردی روستایی است و به نظر می رسد روستاها در آینده به یکی از مهم ترین مقاصد جهانگردان تبدیل شوند.
از آنجا که روستاهای طارم مهم ترین مقصد جهانگردی در آینده هستند، باید به توانمندی های روستاهای این شهرستان توجه ویژه ای کرد که ایجاد منطقه جهانگردی، توجه به روستاهای دارای آرامگاه مذهبی و ثبت آثار جهانگردی هریک می توانند در این زمینه اثرگذار باشند.
محورهای جهانگردی روستایی
ظرفیت های جهانگردی روستایی طارم را می توان به چند محور تقسیم کرد، از مهم ترین آنها می توان به منطقه جهانگردی روستای تاریخی و ییلاقی شاه نشین، روستای کوهپایه ای تشویر، روستای قوهیجان، یخچال طبیعی محدوده روستای ولیدر، روستای وزنه سر، روستای لار ، روستای گوهر ، روستای دگاهی، روستای باکلور ، شیت و چورزق اشاره کرد، طارم به علت شباهت آب و هوایی به مناطق شاقتصادی کشور، از زیباترین و منحصر به فردترین جاذبه های طبیعی برخوردار است. ایجاد امکانات و زیربناهای لازم رفاهی و خدماتی و توسعه جاده دسترسی، ایجاد منطقه ویژه جهانگردی زنجان- طارم می تواند به عنوان قابلیت بزرگ جهانگردی مطرح شود و در جذب جهانگرد، توسعه زیرساخت ها و رونق این منطقه و همچنین ایجاد اشتغال و درآمدزایی مؤثر باشد.
جهانگردی مذهبی
جهانگردی مذهبی موضوعی بسیار مهم در جذب جهانگرد است و آثار مثبت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد. بنابراین باید مورد توجه جدی قرار گیرد. وجود امامزاده هاشم وعوف(ع)، جعفر(ع) در شهر آب بر، سید احمد(ع) در وزنه سر، محمد علی ماهوری(ع) در زاچکان، حیدر(ع) در گیلوان، عبداله(ع) در صومعه بر، محمد باقر(ع) در کله سیران، محمد هاشم(ع) در سرخه میشه، قاسم(ع) در کلوییم، علی(ع) در سرخ آباد، عبداله(ع) در بالاکوه، اسماعیل(ع) در قوهیجان، ابراهیم(ع) و خدیجه(ص) در بندرگاه، ابراهیم(ع) و طاهر(ع) و مرجان(ص) در چمله، محمود(ع) در ارشت، حسن غائب(ع) در چورزق، عبدالرحمان(ع) و نرجس خاتون(ص) در قلات، سلطان سید علی القاضی(ع) در جیش آباد بر غنای فرهنگی، مذهبی این شهرستان افزوده است.
جاذبه های طبیعی و سدها
محور بعدی جهانگردی روستایی در شهرستان طارم جاذبه های طبیعی و سدها است. طبیعت بکر و دست نخورده ای مانند سد طبیعی کردکندی از جمله ثروت های خدادادی منطقه است که توجه علاقه مندان به آثار طبیعی را به خود جلب می کند. سد طبیعی کرد کندی یا کردآباد که در پی زلزله 31 خرداد سال 1369 شمال و شمالغرب کشور و در اثر رانش زمین در سه کیلومتری شهر آب بر مرکز شهرستان طارم به وجود آمده، یک معجزه الهی است. این آبگیر طبیعی و زیبا به لحاظ موقعیت استثنایی و سکوت حاکم بر محدوده آن، به محلی نادر و شگفت انگیز، برای تفریح و گشت و گذار جهانگردان تبدیل شده است. جنگل های ولوار بالاتر از روستای چرزه، لهمت، چشمه سر، بلوطستان و زرشکی در ارتفاعات روستای جهانگردی و چشم نواز پاسار، پدیده مه گرفتگی در سطح شهرستان به طوریکه از بالای قله های اطراف به آن نظاره کنید مانند توده ای از پنبه بر دره ای بزرگ قرار گرفته است، قله های شاقتصادی پوشیده از مه شهرستان که موجب کاهش دما و خنکی هوا می شود، از شگفتی های آفرینش و ظرفیت های بالقوه جهانگردی این شهرستان است.
وجود گونه های بسیار متعدد و متنوع گیاهی و جانوری که بخشی از این گونه ها در منطقه حفاظت شده روستای سرخ آباد و خرمنه سر واقع شده است، وجود ارتفاعات و قلل متعدد و متنوع با شیب ها و زیبایی های خاص خود که می تواند برای جهانگردان، کوهنوردان و ورزشکاران پاراگلادیر بسیار جذاب باشد. سدهای طبیعی باکلور، جمال آباد و کردآباد که در زلزله 1369 بر اثر ریزش کوه تشکیل شده اند و وجود رودخانه مهم قزل اوزن و اقلیم مناسب در حاشیه این رودخانه به عنوان زیستگاه آبزیان، پرندگان و اکوسیستم تالابی رودخانه ای و شالیزارهای برنج در حاشیه رودخانه قزل اوزن چشم اندازی بی نظیر برای جهانگردادن در فصل بهار و تابستان به شمار می رود. سرسبزی باغات زیتون در فصل پاییز و زمستان در کنار سفیدی قله های پوشیده از برف، نشاط و شادابی خاصی به جهانگردان این شهرستان می بخشد. به دلیل نبودن یخبندان در فصول سرد، مهاجرت انواع پرندگان به شهرستان، جاذبه های بی نظیر جهانگردی را در منطقه ایجاد می کند.
ثبت ملی آثار تاریخی
ترکیب کلی آثار تاریخی این شهرستان به سبک آتشکده های دوران ساسانی و با آتشکده نیاسر کاشان قابل مقایسه است، با این تفاوت که برای عناصر اصلی در آنها به جای آجر، از لاشه سنگ استفاده شده است.
وجود قلعه های تاریخی در شیت، سانسیز، هزاررود، تشویر و سمیران و آتشکده های تشویر، الذین، گیلانکشه، پیرچم، پیرهمدان آببر، تنگه ور هزاررود نشان از قدمت تاریخی شهرستان طارم دارد که در فهرست آثار تاریخی ثبت شده و در برخی اوقات سال هموطنان زرتشتی آیین گهنبارخوانی را در این مکان های به جا می آورند.
لزوم ایجاد امکانات جهانگردی
منطقه طارم و مجموعه روستاهای هدف جهانگردی میتواند قطب جاذبه های جهانگردی در حوزه اکوتوریسم باشد اجرای این طرح نیازمند ایجاد جاده مناسب، تدارک مراکز اقامتی، رفاهی و خدماتی مجهز در راستا و تهیه طرح مطالعاتی است.
ایجاد امکانات و زیربناهای مورد نیاز در این بخش، نقش مهمی در جذب جهانگرد و رونق همه جانبه این محور دارد. این محور اصلی می تواند محرکی برای جهانگردی روستایی و ایجاد محورهای فرعی جهانگردی باشد و چهره منطقه را دگرگون کند. بنابراین باید برای تحقق این موضوع، هماهنگی ملی و منطقه ای ایجاد شود. تهیه طرح توجیهی و مطالعاتی و نیز جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی برای اجرای این طرح ضروری است و کاملا توجیه اقتصادی دارد.
یکی از برنامه ها برای جذب جهانگرد در این منطقه تقویت زیرساخت ها از جمله راه دسترسی است. باید توجه داشت دخالت های غیر اصولی در طبیعت بکر روستاهای هدف جهانگردی به واسطه حضور جهانگردان یا اقدامات غیر کارشناسی به این منطقه آسیب می زند.
ضرورت هایی برای جهانگردی
برای رونق بخشیدن به حوزه جهانگردی در طارم راه اندازی بانک اطلاعات جهانگردی روستایی در این شهرستان، تقویت مؤسسه ها و شرکت های خصوصی و نیز جذب سرمایه گذار در بخش جهانگردی ضروری است. از دیگر راهکارهای توسعه جهانگردی طارم، ارائه خدمات مناسب در زمینه بیمه و حمل و نقل جهانگردان، برگزاری جشنواره های محلی و برنامه های فرهنگی- مذهبی در روستاها، استفاده از ظرفیت های بالقوه فضای سایبر و رسانه های ماهواره ای مانند تأسیس شبکه جهانگردی و توریسم برای توسعه صنعت جهانگردی است.
زبان و قومیت
بیشتر ساکنان منطقه طارم به زبان ترکی سخن می گویند و قومیت ترک بیشتریت منطقه را تشکیل می دهد.در طارم مناطقی همچون زرین خانی، کوهگیر، اُرکن کرد، قیطول، کشکور، میر خوند سفلی و علیا دارای اقوام مهاجر کرد و لر هستند، که در نواحی مذکور زندگی می کنند، از کوچ این اقوام به منطقه طارم، بیشتر از چند دهه نمی گذرد. گویش تاتی نیز در برخی از روستاهای این منطقه رایج است. مردم روستاهای علی آباد و کپته به زبان تاتی صحبت می کنند. اما در بسیاری از روستاهای منطقه این زبان فراموش شده است.
سوغات شهرستان طارم
از شهرستان طارم با توجه به وجود باغ های بسیاری از زیتون، هلو و شلیل و همچنین انواع میوه های چهارفصل، می توانید مرکبات خوب و باکیفیتی از باغ دارها تهیه کنید. همچنین روغن زیتون و صنایع دستی مانند جاجیم، گلیم و فرش را هم می توانید با به عنوان سوغات به یادگار ببرید.
میراث آریا: بسیاری از کشورها صنعت جهانگردی پویا را منبع اصلی کسب درآمد، اشتغال زایی، رشد بخش خصوصی و همچنین توسعه زیرساخت ها می دانند. جهانگردی امروزه به قدری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاددانان آن را صادرات نامرئی نیز می نامند. یکی از انواع جهانگردی که روز به روز طرفداران بیشتری پیدا می کند، جهانگردی روستایی است و به نظر می رسد روستاها در آینده به یکی از مهم ترین مقاصد جهانگردان تبدیل شوند.
از آنجا که روستاهای طارم مهم ترین مقصد جهانگردی در آینده هستند، باید به توانمندی های روستاهای این شهرستان توجه ویژه ای کرد که ایجاد منطقه جهانگردی، توجه به روستاهای دارای آرامگاه مذهبی و ثبت آثار جهانگردی هریک می توانند در این زمینه اثرگذار باشند.
محورهای جهانگردی روستایی
ظرفیت های جهانگردی روستایی طارم را می توان به چند محور تقسیم کرد، از مهم ترین آنها می توان به منطقه جهانگردی روستای تاریخی و ییلاقی شاه نشین، روستای کوهپایه ای تشویر، روستای قوهیجان، یخچال طبیعی محدوده روستای ولیدر، روستای وزنه سر، روستای لار ، روستای گوهر ، روستای دگاهی، روستای باکلور ، شیت و چورزق اشاره کرد، طارم به علت شباهت آب و هوایی به مناطق شاقتصادی کشور، از زیباترین و منحصر به فردترین جاذبه های طبیعی برخوردار است. ایجاد امکانات و زیربناهای لازم رفاهی و خدماتی و توسعه جاده دسترسی، ایجاد منطقه ویژه جهانگردی زنجان- طارم می تواند به عنوان قابلیت بزرگ جهانگردی مطرح شود و در جذب جهانگرد، توسعه زیرساخت ها و رونق این منطقه و همچنین ایجاد اشتغال و درآمدزایی مؤثر باشد.
جهانگردی مذهبی
جهانگردی مذهبی موضوعی بسیار مهم در جذب جهانگرد است و آثار مثبت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد. بنابراین باید مورد توجه جدی قرار گیرد. وجود امامزاده هاشم وعوف(ع)، جعفر(ع) در شهر آب بر، سید احمد(ع) در وزنه سر، محمد علی ماهوری(ع) در زاچکان، حیدر(ع) در گیلوان، عبداله(ع) در صومعه بر، محمد باقر(ع) در کله سیران، محمد هاشم(ع) در سرخه میشه، قاسم(ع) در کلوییم، علی(ع) در سرخ آباد، عبداله(ع) در بالاکوه، اسماعیل(ع) در قوهیجان، ابراهیم(ع) و خدیجه(ص) در بندرگاه، ابراهیم(ع) و طاهر(ع) و مرجان(ص) در چمله، محمود(ع) در ارشت، حسن غائب(ع) در چورزق، عبدالرحمان(ع) و نرجس خاتون(ص) در قلات، سلطان سید علی القاضی(ع) در جیش آباد بر غنای فرهنگی، مذهبی این شهرستان افزوده است.
جاذبه های طبیعی و سدها
محور بعدی جهانگردی روستایی در شهرستان طارم جاذبه های طبیعی و سدها است. طبیعت بکر و دست نخورده ای مانند سد طبیعی کردکندی از جمله ثروت های خدادادی منطقه است که توجه علاقه مندان به آثار طبیعی را به خود جلب می کند. سد طبیعی کرد کندی یا کردآباد که در پی زلزله 31 خرداد سال 1369 شمال و شمالغرب کشور و در اثر رانش زمین در سه کیلومتری شهر آب بر مرکز شهرستان طارم به وجود آمده، یک معجزه الهی است. این آبگیر طبیعی و زیبا به لحاظ موقعیت استثنایی و سکوت حاکم بر محدوده آن، به محلی نادر و شگفت انگیز، برای تفریح و گشت و گذار جهانگردان تبدیل شده است. جنگل های ولوار بالاتر از روستای چرزه، لهمت، چشمه سر، بلوطستان و زرشکی در ارتفاعات روستای جهانگردی و چشم نواز پاسار، پدیده مه گرفتگی در سطح شهرستان به طوریکه از بالای قله های اطراف به آن نظاره کنید مانند توده ای از پنبه بر دره ای بزرگ قرار گرفته است، قله های شاقتصادی پوشیده از مه شهرستان که موجب کاهش دما و خنکی هوا می شود، از شگفتی های آفرینش و ظرفیت های بالقوه جهانگردی این شهرستان است.
وجود گونه های بسیار متعدد و متنوع گیاهی و جانوری که بخشی از این گونه ها در منطقه حفاظت شده روستای سرخ آباد و خرمنه سر واقع شده است، وجود ارتفاعات و قلل متعدد و متنوع با شیب ها و زیبایی های خاص خود که می تواند برای جهانگردان، کوهنوردان و ورزشکاران پاراگلادیر بسیار جذاب باشد. سدهای طبیعی باکلور، جمال آباد و کردآباد که در زلزله 1369 بر اثر ریزش کوه تشکیل شده اند و وجود رودخانه مهم قزل اوزن و اقلیم مناسب در حاشیه این رودخانه به عنوان زیستگاه آبزیان، پرندگان و اکوسیستم تالابی رودخانه ای و شالیزارهای برنج در حاشیه رودخانه قزل اوزن چشم اندازی بی نظیر برای جهانگردادن در فصل بهار و تابستان به شمار می رود. سرسبزی باغات زیتون در فصل پاییز و زمستان در کنار سفیدی قله های پوشیده از برف، نشاط و شادابی خاصی به جهانگردان این شهرستان می بخشد. به دلیل نبودن یخبندان در فصول سرد، مهاجرت انواع پرندگان به شهرستان، جاذبه های بی نظیر جهانگردی را در منطقه ایجاد می کند.
ثبت ملی آثار تاریخی
ترکیب کلی آثار تاریخی این شهرستان به سبک آتشکده های دوران ساسانی و با آتشکده نیاسر کاشان قابل مقایسه است، با این تفاوت که برای عناصر اصلی در آنها به جای آجر، از لاشه سنگ استفاده شده است.
وجود قلعه های تاریخی در شیت، سانسیز، هزاررود، تشویر و سمیران و آتشکده های تشویر، الذین، گیلانکشه، پیرچم، پیرهمدان آببر، تنگه ور هزاررود نشان از قدمت تاریخی شهرستان طارم دارد که در فهرست آثار تاریخی ثبت شده و در برخی اوقات سال هموطنان زرتشتی آیین گهنبارخوانی را در این مکان های به جا می آورند.
لزوم ایجاد امکانات جهانگردی
منطقه طارم و مجموعه روستاهای هدف جهانگردی میتواند قطب جاذبه های جهانگردی در حوزه اکوتوریسم باشد اجرای این طرح نیازمند ایجاد جاده مناسب، تدارک مراکز اقامتی، رفاهی و خدماتی مجهز در راستا و تهیه طرح مطالعاتی است.
ایجاد امکانات و زیربناهای مورد نیاز در این بخش، نقش مهمی در جذب جهانگرد و رونق همه جانبه این محور دارد. این محور اصلی می تواند محرکی برای جهانگردی روستایی و ایجاد محورهای فرعی جهانگردی باشد و چهره منطقه را دگرگون کند. بنابراین باید برای تحقق این موضوع، هماهنگی ملی و منطقه ای ایجاد شود. تهیه طرح توجیهی و مطالعاتی و نیز جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی برای اجرای این طرح ضروری است و کاملا توجیه اقتصادی دارد.
یکی از برنامه ها برای جذب جهانگرد در این منطقه تقویت زیرساخت ها از جمله راه دسترسی است. باید توجه داشت دخالت های غیر اصولی در طبیعت بکر روستاهای هدف جهانگردی به واسطه حضور جهانگردان یا اقدامات غیر کارشناسی به این منطقه آسیب می زند.
ضرورت هایی برای جهانگردی
برای رونق بخشیدن به حوزه جهانگردی در طارم راه اندازی بانک اطلاعات جهانگردی روستایی در این شهرستان، تقویت مؤسسه ها و شرکت های خصوصی و نیز جذب سرمایه گذار در بخش جهانگردی ضروری است. از دیگر راهکارهای توسعه جهانگردی طارم، ارائه خدمات مناسب در زمینه بیمه و حمل و نقل جهانگردان، برگزاری جشنواره های محلی و برنامه های فرهنگی- مذهبی در روستاها، استفاده از ظرفیت های بالقوه فضای سایبر و رسانه های ماهواره ای مانند تأسیس شبکه جهانگردی و توریسم برای توسعه صنعت جهانگردی است.
زبان و قومیت
بیشتر ساکنان منطقه طارم به زبان ترکی سخن می گویند و قومیت ترک بیشتریت منطقه را تشکیل می دهد.در طارم مناطقی همچون زرین خانی، کوهگیر، اُرکن کرد، قیطول، کشکور، میر خوند سفلی و علیا دارای اقوام مهاجر کرد و لر هستند، که در نواحی مذکور زندگی می کنند، از کوچ این اقوام به منطقه طارم، بیشتر از چند دهه نمی گذرد. گویش تاتی نیز در برخی از روستاهای این منطقه رایج است. مردم روستاهای علی آباد و کپته به زبان تاتی صحبت می کنند. اما در بسیاری از روستاهای منطقه این زبان فراموش شده است.
سوغات شهرستان طارم
از شهرستان طارم با توجه به وجود باغ های بسیاری از زیتون، هلو و شلیل و همچنین انواع میوه های چهارفصل، می توانید مرکبات خوب و باکیفیتی از باغ دارها تهیه کنید. همچنین روغن زیتون و صنایع دستی مانند جاجیم، گلیم و فرش را هم می توانید با به عنوان سوغات به یادگار ببرید.
منبع: توریسم آنلاین