تا کی باید دوز یادآور بزنیم؟ - وبلاگ بهسایا

به گزارش وبلاگ بهسایا، اگر چه تزریق دوز یادآور واکسن کرونا می تواند محافظت قوی تری در برابر اُمیکرون ایجاد کند، اما محققان معتقدند نمی توان تا ابد واکسن تزریق کرد.

به گزارش جام جم، از چند ماه پیش تحقیقاتی در کشور های مختلف دنیا شکل گرفت که نشان می داد تزریق دوز سوم واکسن های کووید-19 می تواند تا حدی ایمنی قوی تری برای مقابله با ویروس سارس-کوو-2 ایجاد کند. این موضوع با شناسایی واریانت تازه کرونا یعنی اُمیکرون داغ تر شد و بسیاری از کشور ها از جمله ایران برای مقابله و پیشگیری از موج همه گیری اُمیکرون تزریق دوز سوم یا دوز تقویت نماینده واکسن را به شهفرایندان شان پیشنهاد کردند. حتی این روز ها بعضی کشور ها دوز چهارم واکسن های کووید-19 را برای گروه های حساس پیشنهاد می نمایند. با این حال بعضی محققان معتقدند تزریق دوز های تقویت نماینده مکرر و بی خاتمه احتمالا سازوکار مناسبی برای مقابله با این ویروس نباشد. بعضی می گویند طراحی این واکسن ها از ابتدا برای این شکل از استفاده نبوده و به همین علت تزریق چندباره واکسن های اولیه نمی تواند اثرگذاری قابل توجهی داشته باشد. با توجه به همه این موارد و قرارگیری در آستانه موج واریانت اُمیکرون ویروس به ظاهر خستگی ناپذیر سارس-کوو-2 ادامه فرایند واکسیناسیون علیه کووید-19 باید چگونه دنبال گردد؟

دنی آلتمن، ایمنی شناس امپریال کالج لندن، می گوید: ما در قلمرو کاملا ناشناخته ای از واکسن شناسی هستیم. ما به طور تصادفی به برنامه ای از دوز های تقویت نماینده های مکرر واکسن ها به عنوان اقدامی اضطراری برخورد نموده ایم، اما به نظر نمی رسد که این روش واقعا کارساز باشد.

ران بالیسر، پزشک بهداشت عمومی، می گوید که از حدود یک ماه پیش بعضی کشور ها آغاز به ارائه دوز چهارم به افراد مسن، دارای نقص ایمنی و کادر درمان کردند؛ به این امید که از گروه های آسیب پذیر در برابر موج عفونت واریانت اُمیکرون محافظت نمایند. هفته گذشته، داده های اولیه گروهی از محققان نشان داد که دوز چهارم خطر ابتلا به عفونت و بیماری شدید را کاهش می دهد.

با این وجود بحث داغی میان محققان گروه های تحقیقاتی مختلف شکل گرفته است که آیا دوز سوم برای ایجاد مصونیت پایدار در برابر اُمیکرون و سایر واریانت های نوظهور احتمالی این ویروس در بیشتر افراد کافی خواهد بود یا به دوز چهارم یا حتی تزریق دوز های تقویت نماینده با فواصل تعیین مانند واکسن آنفلوآنزا احتیاج خواهد بود.

بعضی محققان می گویند پاسخ این سوال به تأثیر مورد نظر بستگی دارد: آیا هدف از تزریق تقویت نماینده ها جلوگیری از عفونت و کاهش سرعت انتقال ویروس است یا این که هدف کاهش ابتلا به نوع شدید بیماری و دورنگه داشتن افراد از بستری شدن در بیمارستان است. بعضی با اشاره به شواهد معتقدند دوز های اضافی می تواند پاسخ ایمنی را به مقدار کافی برای شناسایی واریانت های تازه این ویروس توسعه دهد، اما بیشتر محققان موافقند ما به واکسن های تازهی احتیاج داریم که محافظت گسترده تری را در برابر واریانت های نوظهور آینده ارائه دهند.

محدودیت تقویت نماینده ها

الخاندرو بالاز، ایمنی شناس موسسه راگون در کمبریج ماساچوست، معتقد است اُمیکرون دیدگاه افراد در مورد عملکرد تقویت نماینده ها را تغییر داد. به این علت که در مواجهه با این نوع، افرادی که قبلا به عنوان کامل واکسینه شده در نظر گرفته می شدند، اکنون یک پاسخ آنتی بادی برای جلوگیری از عفونت کافی نیست.

با توسعه شیوع اُمیکرون، از تقویت نماینده ها برای افزایش سطح آنتی بادی های خنثی نماینده، کاهش شدت بیماری و فشار بر بیمارستان ها استفاده شده، اما مساله اینجاست که تقویت نماینده ها عفونت ها را برای مدت طولانی مسدود نمی نمایند.

داده های جمع آوری شده در یک گروه تحقیقاتی که بین ماه های خرداد تا آذر 1400 زمانی که واریانت دلتا واریانت غالب همه گیری بود نشان می دهد که مصونیت ناشی از تزریق دوز سوم واکسن های ام آران ای ظرف چند ماه کاهش می یابد و مقدار ایمنی به جامانده در بدن مشابه مقدار کاهش ایمنی بعد از تزریق دو دوز است. البته این نتایج مورد آنالیز همتا قرار نگرفته است.

داده های دنیای واقعی از بریتانیا که ماه های اخیر جمع آوری شد، نشان می دهد که ایمنی حاصل از تقویت نماینده ها ممکن است در مقابل اُمیکرون حتی سریع تر از دلتا کاهش یابد. با این حال یک مطالعه آزمایشگاهی دیگر - که به صورت پیش چاپ منتشر شده و هنوز مورد آنالیز همتا قرار نگرفته است - نشان می دهد آنتی بادی های خنثی نماینده ای که با دوز سوم تحریک می شوند، می توانند محافظت در برابر عفونت های اُمیکرون را تا چهار ماه حفظ نمایند.

کانتا ساببارائو، ویروس شناس موسسه عفونت و ایمنی پیتر دوهرتی در ملبورن استرالیا، می گوید: از آنجا که محافظت ایجادشده با دوز های تقویت نماینده ظاهرا کوتاه مدت است، استفاده مداوم و بی خاتمه دوز های تقویت نماینده که احتمالا به قیمت ایمن نشدن افراد در کشور های کم عایدی تمام می گردد یک استراتژی بلندمدت دنیای قابل اجرا یا معقول نیست.

سازمان دنیای بهداشت در بیانیه ای که در 21 دی / 11 ژانویه منتشر شد، هشدار داد که راهبرد واکسیناسیون مبتنی بر دوز های تقویت نماینده مکرر از ترکیب اصلی واکسن ها بعید است مناسب یا پایدار باشد.

مایلز داونپورت، ایمنی شناس محاسباتی دانشگاه نیوساوت ولز در سیدنی استرالیا، نیز می گوید که کارایی تزریق دوز های تقویت نماینده مکرر واکسن های موجود نیز احتمالا از نظر محافظت در برابر سویه های آینده کمتر و کمتر خواهد شد. او اضافه می نماید واکسن های تازهی که واریانت های خاصی را هدف قرار دهند احتمالا بسیار موثرتر خواهد بود.

داونپورت می گوید این که آیا تزریق دوز چهارم واکسن سطح آنتی بادی های مسدودنماینده عفونت را به مقدار معناداری بیشتر از دوز سوم افزایش می دهد هنوز تعیین نیست، اما با این وجود کشور هایی از جمله شیلی، کامبوج، دانمارک و سوئد را از ارائه دوز چهارم به گروه های خاص منصرف ننموده است.

با این حال، داده های اولیه منتشرشده در هفته گذشته از گروهی از محققان که دوز چهارم را به شرکت نمایندگان بالای 60 سال تزریق نموده بودند، نشان می دهد تزریق دوز چهارم حداقل چهار ماه پس از تزریق سوم، سطح آنتی بادی را احیا می نماید و در مقایسه با تزریق سه دوز واکسن مقاومت در برابر عفونت اُمیکرون را دو برابر افزایش می دهد و محافظت در برابر بستری شدن را سه برابر ارتقا می دهد.

محافظت گسترده و طولانی مدت

مطالعات دیگری که بخش های مختلف پاسخ ایمنی بدن را آنالیز کردند، نشان می دهند که تزریق سوم ممکن است در بیشتر موارد ایمنی طولانی مدتی ایجاد کند. محافظت در برابر ابتلا به نوع شدید بیماری ماندگارتر به نظر می رسد که احتمالا ناشی از به وجودآمدن سلول های B و T خاطره است که حتی با کاهش سطح آنتی بادی در خون قادر به مبارزه با اُمیکرون باقی می مانند.

داده های دنیای واقعی از ایالات متحده، بریتانیا و بعضی کشور های اروپایی دیگر نشان می دهد تزریق سوم (تقویت نماینده) واکسن های ام آران ای از بیشتر افراد تا پنج ماه در برابر بستری شدن در بیمارستان در مواجهه با واریانت دلتا و تا سه ماه یا بیشتر در برابر اُمیکرون محافظت می نماید. بالیسر می گوید: این ایمنی بادوام تر نیز قطعا کاهش می یابد، اما به مقدار کمتری، به این معنی که تزریق سوم ممکن است برای پیشگیری از ابتلا به نوع شدید بیماری در افراد کافی باشد.

پژوهش صورت گرفته در تیم تحقیقاتی بالا نیز نشان می دهد که دوز سوم واکسن های ام آران ای که در کشور های غربی به طور گسترده ای تزریق شده است، نه تن ها سطح آنتی بادی را بازیابی می نماید بلکه به طور بالقوه مقدار پاسخ به واریانت های مختلف را نیز افزایش می دهد. او می گوید: پس از تزریق دوز سوم، آنتی بادی ها به مراتب در برابر اُمیکرون اثربخش تر خواهند بود.

بالاز می افزاید: به احتمال زیاد تزریق سوم برای بیشتر افراد در جلوگیری از بیماری شدید و محافظت در برابر عفونت کافی باشد.، اما بعضی مطالعات نشان می دهد افرادی که با واکسن های ویروس غیر فعال واکسینه شده اند، مانند واکسن های کرونوواک و سینوفارم چین که به طور گسترده در کشور های با عایدی میانه و کم استفاده می گردد، ممکن است برای مبارزه با اُمیکرون به دو دوز اضافی از واکسن های ام آران ای احتیاج داشته باشد.

آلتمن می گوید که با توجه به سطوح متفاوت ایمنی طبیعی نسبت به عفونت های گذشته در جوامع سراسر دنیا و افرادی که ترکیب های زیادی از واکسن های مختلف برای بیماری های گوناگون را مصرف نموده اند، شاید بد نباشد پیش از هر اقدام شتابزده ای نفس عمیقی بکشیم و دوباره ارزیابی کنیم که کدام رویکرد ها واقعا پایدارترین مصونیت را می تواند در برابر این بیماری ایجاد کند.

راه حلی بهتر از تقویت نماینده های تمام نشدنی

ران بالیسر، متخصص بهداشت عمومی، می گوید به جای تزریق مکرر و تمام نشدنی واکسن های تقویت نماینده، راه بهتر برای کاهش سرعت همه گیری، ساخت واکسن های تازهی است که اثر طولانی تر و بادوام داشته باشند و امکان محافظت کافی در برابر چند سویه موجود و در حال ظهور را فراهم نمایند.

انتظار می رود اولین داده ها در مورد واکسن های خاص اُمیکرون در چند ماه آینده منتشر گردد؛ اگر چه حتی ممکن است با توجه به سرعت انتشار این واریانت، چند ماه دیگر هم خیلی دیر باشد. مارم کیلپاتریک، بوم شناس بیماری در دانشگاه سانتا کروز کالیفرنیا می گوید در حال حاضر توسعه واکسن کروناویروس کاملی که همه سویه ها و بعلاوه ویروس های مرتبط را پوشش دهد، می تواند بسیار اثربخش باشد. اما هنوز این مساله که آیا به طور کلی امکان توسعه چنین واکسنی وجود دارد یا نه تعیین نیست. همواره در برخورد با ویروس ها عدم قطعیت بسیار زیادی وجود دارد، زیرا در بیشتر موارد رفتار و تکامل ویروس ها غافلگیرنماینده است.

پیتر مک اینتایر، متخصص بیماری های عفونی در دانشگاه اوتاگو در دوندین نیوزیلند، استدلال می نماید تا زمانی که واکسن های تازهی نداشته باشیم، سازوکار ها باید محافظت از افراد در برابر ابتلا به نوع شدید بیماری و تقویت محافظت از گروه های آسیب پذیر و استفاده از دارو های ضدویروسی برای دورنگه داشتن افراد مبتلا به این بیماری از بیمارستان را در اولویت قرار دهند. او می گوید: ما باید تمرکز خود را روی محافظت در برابر بیماری شدید حفظ کنیم و آن را به عنوان معیاری برای قضاوت در مورد مقدار موفقیت در مقابله با این بیماری در نظر بگیریم.