راه و رسم خبرنگاران شدن؛ گزارشی از شاخص ها و علائم حیاتی پرمخاطب ترین فروشگاه اینترنتی ایران - وبلاگ بهسایا

به گزارش وبلاگ بهسایا، به نقل از راه پرداخت: پیروز ترین محصول نسل اول زیست بوم استارت آپی ایران در آستانه ورود به بازار سرمایه است؛ اتفاقی بی سابقه که در حیات زیست بوم نوآورانه کشور نقطه عطفی است و اگر به نتیجه برسد، اقتصاد دیجیتال کشور را دگرگون خواهد نمود و راه را برای بورسی شدن دیگر استارت آپ ها هموارتر.

ضربه مهلکی که کرونا به اقتصاد سنتی و اغلب کسب وکارهای زیست بوم نوآور وارد نموده، گویا در بعضی حوزه ها چندان هم که فکر می کنیم، کاری نبوده و حتی به رونق هم منجر شده است. نمونه اش خرده فروشی های آنلاین است که با وجود کرونا بازارشان داغ داغ است. سال هاست آرایش غول های فروش اینترنتی در ایران تقریباً ثابت است. وبلاگ بهسایا با اختلاف در صدر است، بقیه هم برای کم کردن فاصله شان تقلا می نمایند. در این میان هرازگاهی که فرصتی دست بدهد، آنها که غنیمت شمارند عزم شان را جزم می نمایند که خودشان را به صف عظیمان برسانند، اما چون یارای رقابت را ندارند، زود از میدان به در می شوند.

در جریان بازارهای آنلاین، نبرد در پایین دست بازار خرده فروشی آنلاین نزدیک و ادامه دار است و در رده های بالا نیز همه چیز تحت الشعاع ورود پنج استارت آپ عظیم به بورس است که البته شاید دیگر نتوان آنها را استارت آپ خواند. گرچه ابهامات و ریسک های زیادی درباره بورسی شدن اینها در کشور وجود دارد، اما در اصل این عمل معنایی ضمنی نهفته است؛ استارت آپ ها عظیم تر و پیروز تر که می شوند، باید جامه شرکتی به تن نمایند.

شروع دورانی تازه در زیست بوم کسب وکارهای آنلاین

از میان پنج کسب وکار فناورانه ای که عطش ورود به بورس را دارند، وبلاگ بهسایا به واسطه حوزه فعالیتش از بقیه نام آشناتر است. دست کم مردم بیشتر آن را می شناسند. وبلاگ بهسایا سال هاست متر و معیارهای خرده فروشی اینترنتی را خودش تعریف و مشخص نموده، فرمول ها و استراتژی های مختلف کسب وکار آنلاین را آزموده، به پیروزیت رسیده و حالا می خواهد در قامت شرکتی بالغ ظاهر گردد. گرچه از این به بعد مدیران وبلاگ بهسایا درگیر عرضه و سود سهام و شرکت داری خواهند شد، اما این به منزله سرشروع دورانی تازه در حیات زیست بوم کسب وکارهای فناورانه کشور خواهد بود.

خروج وبلاگ بهسایا از جرگه استارت آپ های خرده فروشی آنلاین و بازی در زمینی عظیم تر، عرصه را برای ورود نام های تازه و کسب و کارهای جدید باز خواهد نمود. این تحلیلی ابتدایی است که درستی یا نادرستی اش در ماه ها و بلکه سال های آینده روشن خواهد شد. سرنوشت وبلاگ بهسایا نیز خود محل بحث است. آنچه به نظر مهم تر می آید و باید درباره آن اندیشید، راهی است که وبلاگ بهسایا برای وبلاگ بهسایا شدن طی نموده است.

استارت آپی که در حوزه تجارت الکترونیکی به بلوغ رسیده و مدیران آن می گویند با کارهایی که در بیش از یک دهه گذشته نموده اند، به جایی رسیده اند که می توانند خودشان را با پیچیدگی های بورس تطبیق دهند. وبلاگ بهسایا اگرچه امروز کسب وکاری سردوگرم چشیده و الگویی در زیست بوم استارت آپی کشور است که دیگر بازیگران حوزه خرده فروشی آنلاین همگی می خواهند پا جای پای آن بگذارند، اما مسیری پرفرازوفرود را پشت سر گذاشته است.

داستان وبلاگ بهسایا

برای اینکه بدانیم وبلاگ بهسایا در چه فضایی به دنیا آمد و رشد کرد و به بلوغ رسید، باید تقریباً 10 سال به عقب برگردیم؛ زمانی که هنوز نه کسی از تجارت الکترونیکی چیزی می دانست و نه مفاهیمی مانند پلتفرم و فروش آنلاین به گوش کسی آشنا می آمد. 10 سال پیش فروش آنلاین به مفهوم امروزی اش، نه وجود داشت و نه کسی مدعی آن بود. در عین حال تحولات و روندهایی که حول وحوش این دغدغه جریان داشت، بعدها زیست بوم استارت آپی کشور را تحت تأثیر قرار دادند.

با آنکه امروز خرده فروشی های آنلاین بخش سهم نسبتاً چشم گیری از اقتصاد دیجیتال کشور را نصیب خود نموده اند، اما متأسفانه اطلاعات مدون و ثبت شده ای درباره تبار آنها وجود ندارد و به همین دلیل نیز بازخوانی روندها و بیرون کشیدن تاریخی لابه لای آن به این راحتی ها ممکن نیست. با این وجود می گردد با حدس و گمان و ضریبی از خطا، تاریخ فروش آنلاین ایران را حول وحوش دهه 80 دانست؛ همان زمانی که وب سایت های ایرانی بیش از آنکه بستری برای فروش آنلاین بسازند، تمام فکر و ذکرشان فراوری محتوا و یادگیری الفبای تجارت الکترونیکی بود.

سایت هایی مانند ایستگاه، افه، جمعه بوک و چاره، پیش قراولان این عصر بودند. دوره ای که محصولات در سایت و وبلاگ معرفی می شد و سپس از طرق دیگر به دست مشتری می رسید. بعدها از دل همین آزمون و خطاها زیست بوم استارتاپی کشور به دنیا آمد و کم کم مفاهیمی مانند اقتصاد دیجیتال و آنلاین و زیست بوم، توجه گروهی از جوانان تحصیل نموده و دانشجویان خلاق و نوآور شریف و امیرکبیر و… را جلب کرد. در اواخر این دهه وقتی اولین بار سروکله وی سی و سرمایه گذاری خطرپذیر پیدا شد و شتاب دهنده ها هم پا به میدان گذاشتند، حلقه ها تکمیل تر شد و زیست بومی شکل گرفت که در اقتصاد سنتی کشور موج تازه ای ایجاد کردند؛ زیست بومی که یک مشخصه اصلی اش جوانانی بود که می خواستند کاری نو نمایند و حرفی تازه بزنند. تب وتاب کارآفرینی و تأسیس استارت آپ و راه اندازی کسب وکار شخصی و پرورش ایده های خلاقه چیزی بود که بسیاری رؤیای خود را از دریچه آن می دیدند.

اما در میان مردم عادی، احتیاج دیگری هم احساس می شد. در دهه 80، رشد روزافزون فناوری های ارتباطی و دسترسی مردم به اینترنت و بعدها تلفن همراه، احتیاجها و تقاضاهای جدیدی خلق نموده بود. همزمان با افزایش درآمدهای نفتی ایران، انواع لوازم الکترونیکی مانند موبایل و لپ تاپ و دوربین های دیجیتال و… نیز به بازار راه یافتند و تقاضا برای این وسایل در میان جوانان بالا رفت. گرچه احتیاج به خرید ابزارهای الکترونیکی در میان جوانان به شدت بالا رفته بود، اما کسب اطلاعات و شناخت محصولات چالش اساسی بود؛ به خصوص اینکه هیچ منبعی به صورت اختصاصی درباره این محصولات فراوری محتوا نمی کرد و فروش آنلاین هم که به کل امکان پذیر نبود.

وبلاگ بهسایا نیز در بطن همین نوخواهی ها و احساس احتیاجها تأسیس شد. استارتاپی که ایده بکر و اساسی اش حول نقد و آنالیز و فروش اینترنتی کالای دیجیتال بود و خیلی زودتر از آنچه تصور می شد، به ثمر نشست. گرچه تجربه خرید اینترنتی در این زمان به دلیل تحولات و پیشرفت های خیره نماینده فناوری به کل عوض شد، اما وبلاگ بهسایا به اولین استارت آپی تبدیل شد که به معنای واقعی کلمه کالا را به صورت آنلاین به دست مشتریان می رساند.

در آن موقع هیچ کدام از روش های مرسوم امروز وجود نداشت و هرکس متناسب با میزان ابتکاری که به خرج می داد، روشی برای ارتباط با مشتری ایجاد می کرد، اما وبلاگ بهسایا در امتداد همان جریان کارآفرینی نوین بسترهای لازم برای فروش آنلاین؛ اعم از فراوری محتوا، زنجیره تأمین، بازاریابی، لجستیک و… را آماده کرد و بدین ترتیب تمام کار ناتمام و کوشش های به ثمر ننشسته زیست بوم نوپای استارتاپی کشور را در سال 1385 کامل کرد. از این زمان به بعد همه چیز روی دور تند نهاده شد.

بذری که وبلاگ بهسایا کاشته بود، سبز شد و خیلی زودتر از آنچه تصور می کنیم، میوه داد. وبلاگ بهسایا پله پله رشد کرد و به عظیم ترین خرده فروشی اینترنتی خاورمیانه تبدیل شد؛ به نحوی که سرمایه گذاران داخلی و خارجی به سراغ این استارتاپ رفتند، آهنگ رشد سریع و سریع تر شد و حالا هم که مجوز ورود به بازار سرمایه را به آن داده اند.

وبلاگ بهسایا در آستانه بورس

حالا حدود 15 سال از تأسیس و شروع به کار رسمی وبلاگ بهسایا به عنوان یکی از پیروز ترین استارتاپ های ایرانی می گذرد. وبلاگ بهسایا در این مدت با وجود چالش های فراوان و رقبای ریز و درشت زیاد، همچنان روی ریل پیروزیت به پیش می رود و گفته می گردد در میان استارتاپ های ایرانی اگر قرار باشد یک استارتاپ روزی یونیکورن و یک میلیارد دلاری گردد، شانس وبلاگ بهسایا از بقیه بیشتر است.

این استارتاپ چندی پیش در نشستی خبری به مناسبت ورود بورس، اولین گزارش عملکرد سالیانه خود را منتشر کرد که پر است از داده های سرمایه پسند و بورسی. اقدامی تقریباً بی سابقه که مهم ترین قدم برای ورود به بازار سرمایه نیز محسوب می گردد. در این نشست مدیران عامل این فروشگاه اینترنتی اعلام کردند که آنها از همه لحاظ آمادگی ورود به بورس را دارند و زمان نهایی ورودشان به بازار فرابورس بستگی به موافقت هیئت پذیرش فرابورس دارد. به همین مناسبت نگاهی می اندازیم به بعضی داده های این گزارش سالیانه.

گزارش جامع سال 1398 وبلاگ بهسایا در شش فصل تدوین شده که در هر بخش نیز آمارها و تحلیل هایی درباره میزان فروش، رفتار مردم در هر بخش و عملکرد این استارتاپ دارد. گزارشی که با مطالعه آن می توان به تصویری دقیق تر از تحلیل بازار خرده فروشی کشور و صندلی بازیگران مختلف آن پی برد. به طور کلی آن طور که وبلاگ بهسایا از بازدید مردم از پلتفرم خود گزارش داده، استقبال مردم از این فروشگاه آنلاین حیرت انگیز است. سال گذشته این استارتاپ به رکورد 26 میلیون بازدیدنماینده در ماه رسید و آن طور که در گزارش آمده، وبلاگ بهسایا با اختلاف پرمخاطب ترین فروشگاه آنلاین ایران و خاورمیانه است.

سهم 90درصدی وبلاگ بهسایا از بازار خردهفروشی آنلاین ایران

وبلاگ بهسایا در پنج کانال و پلتفرم فروش (وبلاگ بهسایا، وبلاگ بهسایا فرش، دیجی استایل، فیدیبو و کمدا) فعالیت دارد و آمار و ارقام بازدید و فروش آن نیز در دو، سه سال گذشته رشد داشته است. در بخشی از گزارش عملکردی که منتشر شده، آمار روزانه بازدید از وب سایت و اپلیکیشن وبلاگ بهسایا روزانه 5.4 میلیون اعلام شده و بیش از دو میلیون نوع محصول در این پلتفرم ها به فروش می رسد. تعداد مشتریان روزانه وبلاگ بهسایا 12 هزار نفر است و از نظر افزایش تنوع محصول نیز هر روز 3154 کالا به فهرست کالاها اضافه می شوند.

همچنین روزانه 300 هزار کالا سفارش داده می گردد و متوسط مبلغ سفارش هر مشتری نیز 496 هزار تومان است. همه این اعداد و ارقام در حالی اعلام می گردد که بر اساس تحلیل گروه وبلاگ بهسایا تنها دو درصد بازار خرده فروشی در ایران آنلاین است که در این میان وبلاگ بهسایا حدود 90 درصد آن را در اختیار دارد. سهم خرده فروشی آنلاین از کل بازار خرده فروشی در سطح دنیا به روایت وبلاگ بهسایا به این صورت است که چین با 25 درصد بالاترین سهم را دارد.

رشد 128 برابری فروش ریالی در هشت سال

وبلاگ بهسایا اعلام نموده که از سال 1390 تا 1398 به صورت متوسط هر سال از نظر ریالی فروش 106درصدی تجربه نموده است. این عدد معادل نرخ رشد مرکب سالانه (NMV) است. نرخ رشد مرکب سالانه شاخصی است که ارزش ریالی کل کالاها را با احتساب سفارش های صورت گرفته و سفارش های لغوشده محاسبه می نماید. بدین ترتیب با احتساب نرخ 106، باید گفت ارزش خالص فروش ریالی وبلاگ بهسایا هر سال در مقایسه با سال پیش از آن بیش از دو برابر افزایش پیدا نموده است.

دو برابر شدن ارزش خالص فروش طی هشت سال نیز به معنای 128 برابر شدن ارزش خالص فروش ریالی سال 1398 در مقایسه با سال 1390 است. در میان محصولات به فروش رفته، کالاهای دیجیتال پرفروش ترین گروه کالایی وبلاگ بهسایا بوده است. این فروش بالا البته از نظر ریالی است؛ وگرنه از نظر تعداد فروش، سهم کالاهای خانه و آشپزخانه و خوردنی و آشامیدنی بسیار بیشتر از کالاهای دیجیتال است.

شاخص دیگری که در گزارش وبلاگ بهسایا می توان تغییرات آن را مشاهده کرد، تنوع کالایی است. تنوع کالایی وبلاگ بهسایا سه سال پیش و قبل از راه اندازی مارکت پلیس، زیر یک میلیون بود، اما آن طور که در گزارش آمده، بعد از تغییر استراتژی تجاری، هم اینک دو میلیون و 238 هزار کالای مختلف در این استارتاپ عرضه می گردد. نکته دیگری که وبلاگ بهسایا را به عنوان بازیگری مهم در اقتصاد دیجیتال کشور معرفی می نماید، تعداد فرصت های شغلی و کسب وکارهایی است که به این استارتاپ متصل اند.

وبلاگ بهسایا در گزارش خود ادعا نموده این استارتاپ بیش از چهار هزار فرصت شغلی مستقیم ایجاد نموده و بیش از 61 هزار کسب وکار مختلف نیز با پلتفرم ارتباط دارند. این استارتاپ تا سرانجام سال 1398، 31 مرکز برای پردازش کالا، توزیع کالا و خدمات پس از فروش و همچنین جمع آوری کالای فروشندگان در سراسر کشور داشته که عظیم ترین آن مرکز پردازش دانش در غرب تهران است. مرکز دانش روزانه حدود 600 هزار کالا را پردازش می نماید.

رفتارشناسی مشتریان وبلاگ بهسایا

در بخشی از گزارش جامع وبلاگ بهسایا، به رفتار کاربران نیز اشاره شده است. بر پایه اطلاعات منتشرشده، رکورد بیشترین تعداد سفارش های کاربران وبلاگ بهسایا در روزهای 8، 29 و 30 آذرماه سال گذشته ثبت شده است. مطالعه جست و جوی وبلاگ بهسایا نیز حاکی از آن است که کاربران در سال 1398 بیشتر به دنبال خرید موبایل، هدفون، کنسول، کفش، اسباب بازی و ماسک تنفسی بوده اند. نکته جالب در این گزارش سن کاربرانی است که از وبلاگ بهسایا کالاهای خود را خرید می نمایند. بر پایه اطلاعات منتشرشده، بیشتر از 40 درصد کاربران این فروشگاه آنلاین در بازه سنی 25 تا 34 سال بوده اند و حدود 20 درصد نیز 35 تا 44 سال سن داشته اند. کمتر از 20 درصد کاربران نیز در سنینی بین 18 تا 24 سال بوده اند.

از نظر جنسیت نیز 64 درصد مشتریان وبلاگ بهسایا مرد بوده اند و 36 درصد زن. در این گزارش به رفتار مشتریان وفادار نیز اشاره شده و گفته شده بیش از 50 درصد مشتریان وبلاگ بهسایا به این استارتاپ وفادارند و در سال 1398 حداقل دو بار سفارش خرید داشته اند. 60 درصد مشتریان وفادار بین دو خرید خود بیش از دو ماه فاصله نمی اندازند و 35 درصد این مشتریان نیز ماهانه حداقل یک بار خرید می نمایند.

از نظر تراکم جمعیت مشتریان وبلاگ بهسایا در استان ها نسبت به جمعیت کل استان نیز گزارش وبلاگ بهسایا می گوید کاربران در استان های تهران، البرز و یزد بیشترین سفارش محصول را داشته اند. تغییرات سالانه متوسط ارزش هر سفارش نیز به این صورت بوده که در نیمه اول سال 1393 میانگین ارزش هر سفارش 513 هزار تومان بوده و در نیمه دوم 1398، این میانگین به 496 هزار تومان کاهش داشته که دلیل آن افزایش دفعات خرید، اضافه شدن کالاهای غیرالکترونیکی و البته محصولات زودمصرفFMCG) ا) است.

69 درصد فروش وبلاگ بهسایا فراوریات داخلی است

فصل دوم گزارش وبلاگ بهسایا بازخورد مشتریان این فروشگاه است. وبلاگ بهسایا از شاخصی به نام شاخص خالص توصیه نمایندگان (NPS) برای سنجش میزان رضایت استفاده می نماید. این شرکت می گوید 43.9 درصد کاربران از تجربه خرید خود رضایت کامل داشته اند. شاخص دیگر شاخص OTD یا ارسال به موقع سفارش هاست که بر اساس گزارش وبلاگ بهسایا در اسفندماه سال گذشته 95 درصد از سفارش های کاربران در زمان مقرر تحویل آنها شده است. تحلیل نتایج نظرسنجی های مشتریان نیز نشان می دهد متوسط رضایت از کیفیت کالاها 8.80، میزان کالای تقلبی هم 0.016 درصد، نرخ بازگشت کالا به دلیل خطای فروشنده 0.73 درصد و متوسط نرخ عدم تأمین کالا هم 0.41 درصد است.

فصل سوم گزارش وبلاگ بهسایا به پلتفرم فروش مارکت پلیس یا همان بازارگاه اختصاص دارد. این شرکت توانمندسازی کسب وکارهای ایرانی را مهم ترین مسئولیت اجتماعی خود می داند و تأکید دارد که هدفش متصل کردن مستقیم فراوری نمایندگان، فروشندگان، صنعت گران و هنرمندان ایرانی به بازاری به وسعت ایران است. نکته مهم رشد تعداد این فروشندگان از 90 کسب وکار در نیمه اول سال 1395 به 61 هزار نفر در نیمه دوم سال گذشته است.

وبلاگ بهسایا با فراهم کردن زیرساخت ها به برندهای داخلی نیز فرصت داده که محصولات خود را بر بستر آنلاین این استارتاپ به فروش برسانند. در حال حاضر وبلاگ بهسایا از هزار و 512 برند مختلف ایرانی میزبانی می نماید و سهم فروش تعدادی کالاهای ایرانی نیز به 69 درصد فروش کل رسیده است. در سال 1398، هر فروشنده فعال مارکت پلیس به طور متوسط، ماهیانه 39 میلیون تومان در این پلتفرم فروش داشته است.

در بخش خرده فروشی نیز آمار و ارقام نشان می دهد، وبلاگ بهسایا تمرکز خود را بر کالاهایی گذاشته که تقاضای بیشتری برای آنها وجود دارد. به همین سیاق نیز بخش اعظمی از خریداران گروه های کالای پرتقاضا در بخش خرده فروشی رضایت بالایی داشته اند. این موضوع را وقتی با آمار گروه های کالایی مارکت پلیس مقایسه می کنیم، کاملاً به چشم می آید. همچنین آمار و ارقام وبلاگ بهسایا نشان می دهد که این استارتاپ سرمایه گذاری فراوانی روی بازار پررونق کالای سوپرمارکتی نموده است.

الگوریتمهای هوشمند وبلاگ بهسایا

وبلاگ بهسایا در گزارش سالانه اش تأکید زیادی بر پلتفرم فروش خود نموده و آن را در زمره یکی از دارایی های باارزش خود قرار داده است؛ چراکه به گفته مدیران این شرکت، دانش فنی توسعه پلتفرم خرده فروشی آنلاین تنها در اختیار شرکت های محدودی در دنیا است. فصل چهارم گزارش وبلاگ بهسایا به زیرساخت های چنین پلتفرمی اختصاص یافته است.

آن طور که در گزارش آمده، الگوریتم های هوشمند در تمام طول مراحل ثبت سفارش تا پردازش و توزیع کالا و پرداخت آنلاین فعالیت دارند و به تسهیل خرید آنلاین و خوشایندتر کردن تجربه کاربران یاری می نماید. این الگوریتم ها طبق گفته های مدیران وبلاگ بهسایا امکان پردازش 30 هزار تراکنش در لحظه را فراهم می نمایند. الگوریتم های کیف پول الکترونیکی، پلتفرم اعطای اعتبار و خرید قسطی و الگوریتم هوشمند قیمت گذاری از جمله مهم ترین الگوریتم های هوشمند وبلاگ بهسایا هستند.

تنها یک قدم تا ورود وبلاگ بهسایا به بازار سرمایه باقی مانده است. گرچه تا اینجا کسی به درستی نمی داند و نمی تواند پیش بینی کند که سهام وبلاگ بهسایا چقدر قیمت گذاری شده، اما بورسی شدن این استارتاپ نمادین هم هست؛ نماد اولین بودن. 14 سال پیش وبلاگ بهسایا اولین استارتاپی بود که فروش آنلاین را در ایران ممکن کرد و به الگو و برندی برتر تبدیل شد و حالا هم با ورود به بازار سرمایه می خواهد اولین چراغ را خودش روشن کند و راهی برای دیگران باز کند.